جواب سوالات درس حکایت راستی تفکر و سبک زندگی هفتم

جواب سوالات درس حکایت راستی تفکر و سبک زندگی هفتم

معنی حکایت صفحه 103 درس حکایت راستی تفکر و سبک زندگی هفتم

معنی حکایت راستی تفکر هفتم به زبان ساده تقدیم شما

شاه فرمان داد تا يكى از اسيران را اعدام كنند. اسير كه از زندگى نااميد شده بود، خشمگين شد و شاه را مورد سرزنش و دشنام خود قرار داد، كه گفته‌اند: هر كه دست از جان بشويد، هر چه در دل دارد بگويد.

وقت ضرورت چو نماند گريز   دست بگيرد سر شمشير تيز

اذا یئِسَ الانسانُ طالَ لِسانُهُ   کسنّورِ مغلوب یَصولُ عَلی الکَلب

پادشاه از وزیران خود پرسيد: اين اسير چه مى گويد؟ يكى از وزيران نیک سرشت گفت: خداوند می‌گويد:

(والكاظمين الغيظ و العافين عن الناس) آل عمران – 134

پرهیزکاران آنهایی هستند که هنگام خشم، خشم خود را فرو برند و لغزش مردم را عفو کنند و آنها را ببخشند.

شاه با شنیدن این آیه، به آن اسیر رحم کرد و او را بخشید؛ اما یکی از وزیرانی که مخالف او بود نزد شاه آمد و گفت: نباید وزیرانی چون ما نزد شما سخنی دروغ بگویند. اين اسیر به شما دشنام داد و شما را به باد سرزنش گرفت. شاه با شنیدن این جملات سخت آشفته شد و گفت: دروغ آن وزیر برایم پسندیده تر از صداقت تو بود؛ زیرا دروغ او از روی مصلحت و نیکی بود و حقیقت تو از روی پلیدی.

جواب گفت و گو کنید صفحه 103 درس حکایت راستی تفکر و سبک زندگی هفتم

دریافت شما از این حکایت چیست؟

دروغ مصلحتی در برخی مواقع خاص که از بروز اتفاقات تلخ و ناگوار جلوگیری کند، از راستگویی فتنه‌انگیز بهتر است.

شما با روش کدام یک از وزرا موافقید؟ چرا؟

من با روش آن وزير نیک سرشت که از پادشاه خواست چشم‌پوشی کند موافقم زیرا رفتارش به مصلحت بود.

نیت هر یک از وزرا برای دروغگویی و راستگویی چه بود؟

نیت وزیر اول برای دروغگویی، خیرخواهی و مصلحت اندیشی بود و قصد داشت از ایجاد نزاع و درگیری و بروز هرگونه رویداد تلخ و ناگوار جلوگیری کند. اما نیت آن وزیر دیگر برای راستگویی، فتنه‌انگیزی و پلیدی بود.

رفتار هر یک از وزرا چه پیامدی برای اسیر می توانست داشته باشد؟

راستگوییِ بدون مصلحت اندیشیِ آن وزیر میتوانست موجب کشته شدن اسیر شود اما دروغ مصلحتی وزیرِ دیگر، میتوانست همچون آبی بر آتشِ خشم پادشاه باشد و جانِ اسیر را نجات دهد.

آیا شیوه‌ی رفتار هر یک از آنها در همه‌ی زمانها، مکانها و شرایط قابل انجام است؟ توضیح دهید.

خیر، هر سخنی را بایستی با توجه به موقعیت به زبان آورد به گونه ای که ننیجه‌ی آن دوستی و مروت را  بین افراد افزایش دهد و از ایجاد اختلاف و درگیری میان آنها و بروز هرگونه رویداد تلخ و ناگوار جلوگیری کند. پس باید بدانیم که کی، کجا و چطور از گفتن یا نگفتن حرف راست استفاده کنیم.

چرا گاهی افراد در بیان واقعیت دچار تردید می شوند؟

چون تصور می‌کنند بیان واقعیت در آن زمان و مکان و شرایط، نتیجه‌ی ناگواری در پی خواهد داشت و به صلاح خودشان و دیگران نیست.

بعضی از افراد با نیّت حفظ منافع شخصی، از بیان واقعیت خودداری میکنند. پیامدهای چنین نیتی برای فرد و جامعه چیست؟

چنین افرادی به خود و جامعه آسیب می‌رسانند زیرا دروغ گفتن و خودداری از بیان واقعیت در جای درست، کار اشتباهی است که موجب بی‌عدالتی و ضایع شدن حقوق دیگران می‌شود و اعتماد را از بین می‌برد.

با چه معیاری می توان درباره‌ی گفتن یا نگفتن واقعیت، تصمیم گرفت؟ با مثال پاسخ خود را توضیح دهید (در پاسخ خود به سه مفهوم واقعیت، نیّت و پیامد توجّه کنید).

عدم بیان واقعیت‌ها با نیت خیر درصورتی که پیامد مثبتی به همراه داشته باشد و از وقوع اتفاقات تلخ جلوگیری کند و به کسی آسیبی نرساند، مصلحت است بنابراین با توجه به پیامد واقعیتی که قصد داریم بیان کنیم می‌توانیم نسبت به گفتن یا نگفتنش تصمیم‌گیری کنیم.

جواب فعالیت تکمیلی در کلاس صفحه ۱۰۴ درس حکایت راستی تفکر و سبک زندگی هفتم

درباره‌ی این موضوع چه سؤالاتی ذهن شما را به خود مشغول نگه داشته است ؟ آنها را بنویسید و در کلاس درباره‌ی آنها گفت وگو کنید.

متوجه شدیم که عدم بیان واقعیت در برخی موقعیت‌ها با هدف حفظ منافع جامعه و مصلحت دیگران کار درست و به جایی است اما آیا دروغ گفتن برای حفظ منافع شخصی کار درستی است؟ نتیجه‌ی گفت و گوی ما این بود که دروغگویی برای حفظ منافع شخصی مجاز نیست. باید پیامد حرفمان برای فرد و جمع را بررسی کنیم و سپس تصمیم‌گیری کنیم. باید توجه داشته باشیم که عبارت دروغ مصلحتی توجیهی برای سوء استفاده و بیان دروغ‌های بی‌دلیل و بی‌اساس نباشد.

جواب فعالیت در خانه صفحه ۱۰۴ درس حکایت راستی تفکر و سبک زندگی هفتم

این داستان را به همراه خلاصه ای از گفت وگوهای کلاس، برای خانواده‌ی خود بیان کنید. نظر آنها در این مورد چیست؟

از قدیم گفته اند که: جز راست نباید گفت، هر راست نشاید گفت. همیشه اصل بر راستگویی است اما در شرایطی که جان و آبروی بی گناهی در خطر باشد یا مثلاً با حرف زدنِ ما ممکن است رابطه‌ای خراب شود، در چنین شرایطی مجاز هستیم که همه‌ی واقعیت‌ها را بیان نکنیم و مصلحت اندیشی کنیم.

جواب سوالات درس حکایت راستی تفکر و سبک زندگی هفتم