جواب سوالات درس سراب تفکر و سبک زندگی هفتم
پاسخ سوالات درس سراب تفکر و سبک زندگی هفتم
جواب سوالات درس سراب تفکر و سبک زندگی هفتم
جواب گفت و گو کنید صفحه 65 درس سراب تفکر و سبک زندگی هفتم
سوالپس از انجام آزمایش شکست نور به سؤالات زیر پاسخ دهید.
با استفاده از یک ظرف شیشه ای، آب و چوب یا سکّه، آزمایش شکست نور را در کلاس اجرا کنید.
پاسخ- پدیدهی سراب در شرایط گرما و تشنگی که خشکی را شبیه آب میبینیم.
- شکست نور در آب
- نزدیک شدن ماه به افق که در این حالت ماه بزرگتر به نظر میرسد درحالیکه اندازه ماه در واقعیت تغییری نمیکند.
آیا حواس دیگر انسان نیز دچار خطا میشوند؟ در صورت پاسخ مثبت، مثال بزنید.
پاسخبله، مثلاً حس بویایی؛ وقتی در عطرفروشی عطرهای مختلف رو بو میکنیم دیگر بویی را حس نمیکنیم. یا حس چشایی؛ وقتی چند مزهی نزدیک را مخلوط کنیم حس چشایی ما قدرت تشخیص را نخواهد داشت.
مثالی هم برای خطای حس لامسه میزنیم؛ وقتی یک دست خود را در آب گرم فرو ببریم و دیگری را در آب سرد، بعد از مدتی که دستانمان را خارج کنیم و در آب با دمای معمولی فرو ببریم، دمایی که هر کدام از دستان ما حس میکنند متفاوت است.
سوالحواس ما چگونه کار میکنند؟ آن را با رسم شکل نشان دهید.
پاسخ- حس بینایی: نور به چشم برخورد میکند و انعکاس آن به چشم ما میرسد. چشم همه ی آنها را به سمت اعصاب بینایی هدایت میکند و این پیام ها توسط عصب بینایی به مغر ارسال گشته و مغز آنها را شناسایی میکند.
- حس شنوایی: صدا در هوا پخش میشود و مولکولهای هوا را مرتعش میکند، امواج صوتی به لالهی گوش میرسند، امواج صوتی وارد مجرای شنوایی شده و در پایان، این امواج توسط عصب شنوایی به مغز میرسند و مغز این پیامها را شناسایی میکند.
- حس چشایی: مزهها روی زبان با بُزاق دهان مخلوط شده و به گیرندههای حسی روی زبان برخورد میکنند و این گیرندهها پیامها را با سلولهای عصبی به مغز میرسانند ونهایتاً مغز، پیامها را شناسایی میکند.
- حس لامسه: سلولهای گیرنده در پوست نسبت به فشار، تماس، درد، دما، حرکت و ارتعاش واکنش نشان میدهند و پیامها را با عصبهای لامسه به سلولهای عصبی و سپس به مغز میرسانند و مغز آنها را شناسایی میکند و به آنها پاسخ میدهد.
- حس بویایی: اجسام خارجی ریز و ذرات معلق در هوا وارد بینی شده و با مواد لَزِج داخل بینی مخلوط میشوند و سپس به گیرندههای بویایی برخورد میکنند، سپس گیرندهها پیامها را با سلولهای عصبی به مغز ارسال میکند و مغز آنها را شناسایی میکند.
با توجه به شکلی که رسم کردید، این خطا چگونه و در کجا اتّفاق میافتد؟ آیا واقعاً حواس خطا میکنند؟ اصولاً چیزی به عنوان خطای حواس داریم؟ چرا؟
پاسخاین خطا در در جمعآوری اطلاعات توسط حواس یا در انتقال آن به مغز اتفاق میافتد.
بله حواس خطا میکنند و خطای حواس داریم. خطای حواس گاهی نتیجهی اطلاعات اشتباه است که توسط حواس به ذهن ما داده شده است. این اشتباهات ناشی از ناکافی بودن ابزار، محدودیت یک حس برای درک جامع و … است.
سوالآیا این خطا حاصل اندیشهی ماست یا نقص در حواس ماست؟
پاسخاین خطا ناشی از نقص در حواس ماست، مثلاً سگ حس بویایی قویتری نسبت به ما انسان ها دارد و عقاب حس بینایی قویتری.
در طول زندگی بارها شده است که یک رفتار حسی یا ادراکی اتفاق میافتد که اشتباه است. یعنی آنچه حس میکنیم با واقعیت مطابقت ندارد.
سوالآیا در تفسیر شنیدهها (صداها، سخنان) نیز خطایی رخ میدهد؟ چگونه؟ با مثال توضیح دهید.
پاسخبله، خطایی که رخ میدهد در تفسیرِ حس است نه در خود حس. تجربیات و دانش قبلی در عین ارزشمندی ممکن است ما را در تفسیر اطلاعات دریافتی از طریق حواس به خطا بیندازد. به عنوان مثال در پدیدهی سراب. آنچه که ما در پدیدهی سراب میبینیم انعکاس نور بر سطح مادهای غیر از آب است که همانند انعکاس نور بر سطح آب به نظر میرسد. به عبارتی در هر دو نمونه انعکاس نور واقعیت دارد ولی تصور و تفسیر ما دچار خطا میشود.
سوالراههای جبران خطای تفسیر حواس چیست؟
پاسخبرای جبران خطای تفسیر حواس میتوان از چند حس به طور همزمان استفاده کرد و یا اینکه از منابع دیگرِ شناخت مانند عقل استفاده نمود. استفاده از ابزارهای دقیق و کسب مهارت و دانش و همچنین تکرار آزمایش میتواند این خطاهای تقسیر را کاهش دهد.
جواب فعالیت در کلاس صفحه 66 درس سراب تفکر و سبک زندگی هفتم
سوالافراد مختلف در مواجهه با یک موقعیت، مانند تماشای یک فیلم، دیدن وقایع و حوادث، شنیدن و خواندن سخنان دیگران و آنچه به وسیلهی حواس پنجگانه دریافت میشود، ادراکات متفاوتی دارند. اینکه این ادراک تا چه حد درست یا نادرست است، نیاز به استفاده از معیار دارد. در تفسیر خواندهها، شنیدهها، مشاهدات و هر آنچه حس میکنیم، چه معیارهایی را برای بررسی درستی و نادرستی باید به کار بگیریم؟
پاسخ- مقایسهی خواندهها، شنیدهها، مشاهدات با منابع معتبر
- بررسی هماهنگی آنها با عُرف و ارزشهای جامعه
- بررسی هماهنگی آنها با ارزشهای اخلاقی و…
واقعیتها و حقایقی وجود دارند که به وسیلهی حواس پنجگانه از آنها آگاه نمیشویم. چند مورد نام ببرید. چگونه میتوان دربارهی آنها شناخت پیدا کرد؟
پاسخ- هوا
- ترس
- باد
- درد
- گرما و سرما و..
با استفاده از عقل و اندیشیدن و تفکر دربارهی حقایقی که وجود دارند ولی با چشم قابل دیدن نیستند (مثل هوا و درد) میتوان دربارهی آنها شناخت پیدا کرد.
جواب فعالیت در خانه صفحه 67 درس سراب تفکر و سبک زندگی هفتم
سوالدر صورتی که تصاویری درباره ی خطای حواس دارید در پیرابند زیر بچسبانید.
پاسخعکس زیر در واقع ثابت است اما خطای دید ما باعث میشود که ما آن را متحرک ببینیم و تصور کنیم که دایرهها در حال چرخیدن هستند.
جواب سوالات درس سراب تفکر و سبک زندگی هفتم راهنمایی