اوريون چيست؟ و در چه سني بيشتر ديده مي‌شود
اوريون چيست؟ و در چه سني بيشتر ديده مي‌شود
اوريون چيست؟ و در چه سني بيشتر ديده مي‌شود؟
بيماري اوريون يا mumps در حقيقت يك عفونت حاد با منشاء ويروسي است كه عمدتا در كودكان در سنين پيش‌دبستاني و دبستان (9-5 سال) ديده مي‌شود. ريشه لغوي كلمه انگليسي mumps به معناي برآمدگي است كه ناشي از علامت عمده اين بيماري كه برآمدگي و بزرگي غدد بزاقي بناگوشي مي‌باشد، منشاء گرفته است. اين بيماري مانند بيشتر بيماري‌هاي ديگر ويروسي، يك بيماري خوش‌خيم و خودبخود محدود شونده مي‌باشد. با اين حال علائم باليني و سير بيماري در بالغين در مقياس با كودكان به مراتب شديدتر بوده به طوري كه اكثرا منجر به درگيري ساير ساختمان‌هاي غددي بدن مانند بيضه‌ها و لوزالمعده مي‌گردد.
نحوه انتقال بيماري چگونه است؟
بقراط در قرن پنجم قبل از ميلاد درباره اوريون و مشخصات و مسري بودن آن توضيح داده است. ويروس همچنانكه باعث درگيري غدد بزاقي مي‌گردد. از راه تماس مستقيم با ترشحات بزاقي و يا به طور غيرمستقيم از راه ظروف آلوده به بزاق فرد مبتلا به فرد ديگر منتقل مي‌گردد. ويروس از 3-2 روز قبل از تورم تا حدود 9 روز بعد از آن از بزاق دفع مي‌گردد. لذا توصيه به خانه ماندن فرد مبتلا و جداسازي ظروف مورد استفاده تا حدود 9 روز پس از شروع علائم بيماري مي‌گردد. البته با توجه به دفع ويروس از بزاق قبل از شروع علائم، كنترل كامل بيماري مشكل مي‌باشد.
بيشترين زمان شيوع بيماري چه فصلي است؟
علل شايع ابتلا، اواخر زمستان و اوايل بهار مي‌باشد كه البته در صورت ايجاد اپيدمي، بيماري در تمامي فصول سال ديده مي‌شود.
علايم بيماري اوريون چيست؟
بزرگي غدد بزاقي و به خصوص غدد بزاقي بناگوشي علامت مشخصه بيماري است كه در دوسوم موارد اين تورم دو طرفه است بزرگي و دردناك بودن اين غدد بزاقي در جلوي گوش و زيرفك پاييني خود را نشان مي‌دهد كه معمولا تا 10 روز اين تورم باقي مي‌ماند. همچنين محل خروج مجاري غدد بزاقي بناگوشي در دو طرف در داخل دهان كه در كنار دندان‌هاي آسياب دوم در گونه‌ها باز مي‌شوند متورم و قرمز مي‌گردند. علائم غيراختصاصي ديگر بيماري شامل تب، بي‌حالي، سردرد، درد عضلات بدن و بي‌اشتهايي مي‌باشند كه همراه تورم غدد بناگوشي وجود دارند.
مهم‌ترين عوارض اين بيماري عبارتند از:
تورم بيضه‌ها (اركيديت): اين عارضه شايع‌ترين عارضه بيماري در مبتلايان بعد از بلوغ مي‌باشد كه تا حدود يك سوم افراد بالغ مبتلا به بيماري دچار آن مي‌شوند. اين عارضه كه با تب بالا، درد شديد بيضه‌ها و تورم و قرمزي كيسه بيضه‌ها همراه است در حدود 10 درصد افراد مبتلا باعث مشكلات نازايي مي‌گردد. البته اين تصور عامه كه فرد مبتلا به بيماري اوريون نبايد حركت كند زيرا ممكن است بيضه‌ها متورم شوند از آنجا منشاء مي‌گيرد كه اين عارضه معمولا حدود 10 روز پس از تورم غدد بزاقي ايجاد مي‌شود و لذا آن را به حركت كردن بيمار نسبت مي‌دهند كه البته مورد قبول نمي‌باشد.
مننژيت: اين عارضه شايع‌ترين عارضه اوريون در كودكان مي‌باشد به طوري كه باعث سردرد، تب شديد و سفتي گردن و استفراغ‌هاي مقاوم مي‌گردد. البته در اين كودكان معمولا به محض گرفتن مايع نخاع علائم بيمار كاهش مي‌يابد. اين عارضه معمولا خوش‌خيم بوده و بدون هيچ عارضه ماندگاري بهبود مي‌يابد.
كري: يكي از عوارض مهم اوريون كري عصبي مي‌باشد كه عمدتا يكطرفه بوده و مي‌تواند گذرا و يا دائمي باقي بماند.
تورم غده لوزالمعده (پانكراتيت): اين عارضه خوش‌خيم و گذرا گاهي باعث درد شديد شكمي همراه با تب، تهوع و استفراغ شديد مي‌گردد كه البته معمولا علائم بيمار در عرض 2 تا 3 روز فروكش مي‌كند.
درمان اوريون چيست؟
درمان تورم غدد بزاقي در اين بيماران محدود به اقدامات علامت درماني و نگهدارنده مي‌باشد كه شامل داروي ضد تب و درد مانند استامينوفن يا بروفن و يا استفاده موضعي از كيسه آبگرم و يا سرد بر روي غدد متورم است. بهتر است غذاهاي سفت كه نياز به جويدن زياد دارند و يا غذاهاي ترش كه باعث ترشح زياد بزاق مي‌شوند، استفاده
نشود. داروي ضدويروس خاصي در اين بيماران كاربرد ندارد؛ زيرا بيماري خود به خود بهبود يابنده است و آن چنانكه واضح است مصرف آنتي‌بيوتيك‌ها در درمان اين بيماري هيچ جايگاهي نداشته و عملي غيرمنطقي مي‌باشد.
آيا واكنشي براي جلوگيري از ابتلاء به اوريون وجود دارد؟
امروزه با مصرف واكسن MMR كه در برگيرنده سه ويروس ضعيف شده‌ي سرخك، سرخجه و اوريون مي‌باشد و به طور روتين در كودكان در سطح كشور در دو نوبت يك سالگي و 4 تا 6 سالگي تجويز مي‌گردد به طور محسوسي از شيوع اين بيماري كاسته شده است. اين واكسن در ابتدا در سال 1967 ميلادي ساخته و در مورد انسان به كار برده شد و از سال 1998 ميلادي جزو واكسيناسيون روتين 81 كشور جهان توسط سازمان جهاني بهداشت (WHO) قرار گرفت و در كشور ما در سال 1382 به دنبال بسيج عمومي واكسيناسيون MR كه در بيش از 33 ميليون نفر انجام پذيرفت، جزء اوريون (mumps) نيز به واكسن اضافه گرديد و واكسن MMR به طور روتين در برنامه واكسيناسيون كشوري قرار گرفت.
اين واكسن مي‌بايستي همواره در يخچال در دماي 2 تا 6 درجه و دور از نور نگهداري شود و به محض اضافه شدن آب مقطر به آن حتما ظرف مدت 6 ساعت مصرف گردد و در صورت عدم مصرف دور ريخته شود. به همين منظور تجويز اين واكسن در روزهاي خاص با جمع‌آوري در آن روز در مراكز بهداشتي انجام مي‌پذيرد.
نحوه تزريق و عوارض تزريق واكسن چيست؟
اين واكسن به صورت زيرپوستي تزريق مي‌گردد. و گهگاه در محل تزريق تورم و سفتي گذرا مي‌تواند ايجاد شود. از عوارض بسيار نادر اين واكسن مي‌توان از: تب و تشنج، تشنج بدون تب، تورم غدد بزاقي و مننژيت نام برد كه معمولا حداكثر ظرف يك ماه پس از تزريق واكسن مي‌توانند ايجاد شوند كه مشكل خاصي براي بيمار ايجاد نمي‌كنند.
در هر حال با تزريق روتين واكسن MMR در كشور به نظر مي‌رسد اين سه بيماري ويروسي و از جمله بيماري اوريون در كودكان در حال كنترل بوده و بيماري محدود به موارد تك‌گير آن به خصوص در بالغين شده است. به اميد آنكه بيماري‌هاي ديگر عفوني را بتوانيم مانند اين بيماري ويروسي در بند كرده و محدود نماييم
اوريون چيست؟ و در چه سني بيشتر ديده مي‌شود اوريون چيست؟ و در چه سني بيشتر ديده مي‌شود
