آب تبلور چه نوع آبی است
آب تبلور آبي است كه به همراه مولكولهاي بعضي بلورهاي جامدهاي يوني است. هنگامي كه يك جامد يوني از محلول آبي متبلور مي‌شود به عنوان مثال باريم كلريد محلول در آب است و ما به وسيله‌ي تبخير يك مقدار از محلول و اشباع كردن محلول، مقداري بلور BaCl2 بدست مي‌آوريم. در اين هنگام تعدادي از مولكولهاي آب در شبكه بلور به دام افتاده و با بلور پيوندهاي ضعيف واندروالسي برقرار مي‌كند. در اين هنگام ما به جاي BaCl2 خالص، نمك متبلور آن را داريم و فرمول آن به صورت ((BaCl2, 2H2O(s) مي‌باشد. به اين گونه بلورهاي نمكي كه با مولكولهاي آب همراه هستند، هيدرات و به آبي كه اين بلورها را همراهي مي كند و در شبكه بلوري اين نمكها وارد شده است، آب تبلور گفته مي‌شود. مثال ديگر از اين دست، سولفات مس هيدراته است كه داراي 5 مولكول آب تبلور مي‌باشد:( (CuSO4,
5H2O (s)
معمولا” ظاهر هيدراتها با تركيبات بي‌آب آنها كاملا” تفاوت دارد. به طور معمول، هيدراتها بلورهاي نسبتا” بزرگ و غالبا” شفاف تشكيل مي‌دهند. هيدراتها بر اثر گرم شدن تجزيه مي‌شوند و آب تبلور خود را به صورت بخار آب از دست مي‌دهند.
BaCl2, 2H2O(s) à BaCl2 (s) + 2H2O(g(
از بين رفتن آب تبلور يك هيدرات را شكوفا شدن مي‌نامند.
رنگ برخي از نمك هاي آب پوشيده با رنگ نمك بي آب آنها متفاوت است، از اين رو، از اين نمكها به عنوان شناساگر رطوبت استفاده مي كنند. مثلا”
قرمز رنگ CoCl2.2H2O
صورتي رنگ CoCl2.5H2O
بنفش رنگ CoCl2.4H2O
آبي رنگ CoCl2
مسائل مربوط متبلور معمولا” به اين صورت است كه مقدار مشخصي از نمك را حرارت داده و وزن آن در اثر تبخير آب درون آن كاسته مي شود. از روي كاهش وزن داده شده از ما مي خواهند كه نسبت آب به نمك را محاسبه كنيم. به عنوان مثال:
023/1 گرم نمك آب پوشيده ي مس II سولفات را در يك بوته چيني حرارت مي دهيم تا آب آن بخار شود. 654/0 گرم نمك بي آب مس II سولفات در بوته باقي مي ماند. حساب كنيد به ازاي هر مول CuSO4، چند مول آب در نمك آبدار وجود داشته است.(جرم مولي مس، گوگرد، اكسيژن و هيدروژن به ترتيب 64، 32، 16 و 1 گرم بر مول است.)
براي حل اين گونه سوالات بايد سه مرحله طي كنيم:
1- ابتدا اين رابطه را بنويسيم و جرم هر يك از اين گونه ها را حساب كنيم: آ- جرم نمك آبدار ب- جرم نمك بي آب ج- جرم آب و اين رابطه را برايش بنويسيم:
جرم نمك آبدار = جرم نمك بي آب + جرم آب
2- تبديل كردن جرم نمك بي آب به مول
3- تبديل كردن جرم آب به مول
4- بدست اوردن نسبت مولي آب به نمك به وسيله ي تقسيم كردن مرحله ي 4 به مرحله ي 3
پس با استفاده از مرحله ي اول، ابتدا جرم آب بخار شده را حساب كنيم:
جرم آب بخار شده= جرم نمك آب پوشيده – جرم نمك بي آب
369/0 = 654/0 – 023/1
بنابراين مقدار آب بخار شده برابر 369/0 گرم مي باشد.
2- حال بايد تعداد مول نمك بي آب را محاسبه مي نماييم. براي اين منظور جرم نمك مورد نظر را در معكوس جرم مولي آن ضرب مي نماييم.
= تعداد مول نمك بي آب
Mol 004/0=g CuSO4 160 / mol CuSO4 1 * g CuSO4 654/0
3- حال بايد ببينيم اين مقدار گرم آب برابر چند مول آب مي باشد. براي اين منظور به اين ترتيب عمل مي كنيم:يعني بايد جرم مورد نظر را در معكوس جرم مولي آب ضرب نماييم. جرم مولي نيز با جمع جرم اتمهاي تشكيل دهنده با در نظر گرفتن تعداد آن ها بدست مي آيد.
= تعداد مول آب بخار شده
Mol 020/0=g H2O 0/18 / mol H2O 1 * g H2O 369/0
4- حال نسبت تعداد مول هاي آب بخار شده به مول هاي نمك بي آب را به وسيله تقسيم آن ها به يكديگر بدست مي آوريم.
1/5 = mol 400/0 / mol 020/0 = تعداد مول CuSO4 / تعداد مول H2O
پس نسبت آب به نمك برابر 5 به 1 است. بنابراين فرمول تجربي اين نمك CuSO4.5H2O بوده، تعداد آب تبلور آن 5 است.
آب تبلور چه نوع آبی است
منبع: سایت انشاء باز
