تیراندازی

تیراندازی

بشر از روزگار قدیم برای شکار و دفاع از خود به وسیله ابزاری مانند نیزه، فلاخن، تیراندازی با کمان و.. استفاده می کرده است و تا قبل از اختراع تفنگ، تیر اندازی با کمان موثر ترین سلاح برای شکار و رزم از راه دور بوده است. اهمیت تیراندازی با کمان در تمدن بشری به قدری است که دانشمندان امروزی، پیشرفت اولیه بشر را مدیون پیدایش آتش، چرخ و تیراندازی با کمان می دانند. ایرانیان اولین مللی بودند که تیراندازی با کمان را به عنوان یک ضرورت در زندگی خود ابداع و بکار گرفتند این وسیله از آغاز پیدایش در جای جای فرهنگها و سنت های اقوام ایرانی به وضوح دیده می شود.

تیراندازی یکی از قدیمی ترین ورزشهایی است که هنوز هم انجام میشود. در اینجا نمیخواهیم شما را به زمانی ببریم که انقلاب تیر اندازی انجام شده، بلکه می خواهیم از تاریخ بشر و انسان بگوییم.

تاریخچه تیراندازی    

به گفته «هردوت» مورخ یونانی، ایرانیان دارای سه صفت ممتاز جوانمردی بودند؛ راست می گفتند، راست بر اسب می نشستند و راست تیر می انداختند. ویژگی هایی كه یك ایرانی را از مردمان سایر ملل جهان تمیز می د اد.

در كتاب حماسی ملی شاهنامه فردوسی، اشعاری وجود دارد كه حاكی از نقش تیراندازی در بین ایرانیان قدیم و جنگهای آنان بوده است و بارها از حاكمان، دلیران و رزم آورانی نام می برد كه در هنگام بزم و شكار، برای سرگرمی خود و مشاهده قدرت و مهارت شاهزادگان و دیگر نام آوران مسابقات تیراندازی را تشكیل داده و برندگان آن را به دریافت جوایز مفتخر می نمودند.

نخستین باشگاه تیراندازی در قرن سیزدهم و چهاردهم میلادی توسط آلمانیها راه اندازی شد كه عضویت در آن فقط به مردان محدود می شد. اولین مسابقات تیراندازی قهرمانی جهان در سال ۱۸۹۷ میلادی توسط باشگاه تیراندازی لیون فرانسه به مناسبت جشن بیست و پنجمین سال تأسیس باشگاه در مسافت۳۰۰ متر برگزار گردید. مسابقات قهرمانی زنان در رشته تیراندازی نیز در سال ۱۹۵۸ میلادی برگزار شد.

ظهور فدراسیون های ملی و اتحادیه های بین المللی تیراندازی (UIT)

«union international Tir sport» به عنوان پیشگامان تیراندازی باعث شد، در بسیاری از كشورها، در اواسط قرن نوزدهم فدراسیون های ملی بنا نهاده شوند. در سال ۱۹۰۷ میلادی اتحادیه بین المللی تیراندازی (UIT) توسط هشت كشور پایه گذاری شد، كه امروز با عنوان «ISSF» (فدراسیون جهانی تیراندازی) شناخته می شود. این سازمان هم اكنون در مونیخ آلمان قرار دارد و یكصد و چهل و هشت عضو دارد.

در ایران اولین فدراسیون تیراندازی در سال ۱۹۵۸ میلادی (۱۳۳۷ شمسی) تأسیس شد. از آن زمان تاكنون سالهای بسیاری می گذرد و این فدراسیون در طول عمر چهل وشش ساله، ۱۴ رئیس فدراسیون را به خود دیده است.

همانطور كه عنوان شد، تیراندازی یكی از رشته های اصیل ایرانی است كه در دین مقدس اسلام نیز تأكیدات بسیاری بر روی آن شده است. ورزشی مفرح و جذاب كه متأسفانه علی رغم تأكیدات و سفارشات بسیار همچنان در كشور ما محجور مانده و آن طور كه باید و شاید به این رشته ورزشی پرداخته نشده است.

به راستی كدام عامل و كدام اتفاق باید باعث شود تا مسئولین ورزشی كشور بیشتر از گذشته با گسترش این رشته در بین مردم راغب شوند. آیا در ابتدای راه باید در این رشته قهرمانان بدون كوچكترین توجهی مدال بگیرند تا این رشته نیز در لیست ورزش های نورچشمی ما قرار گیرد؟! براساس آماری كه علی كفاشیان، معاون ورزشی سازمان تربیت بدنی و دبیر كل كمیته ملی المپیك نیز به آن اعتراف داشته و دارد، بیش از ۶۰ مدال در مهمترین تورنمنت ورزشی جهان كه هر چهار سال یك بار تكرار می شود متعلق به رشته تیراندازی است. حال با این آمار، آیا می توان باز هم نسبت به جایگاه ورزش تیراندازی در كشور بی اعتنا بود؟!

در چین قدمت تیر اندازی به زمان حکومت سلسله شانگ (Shang در حدود سالهای۱۰۲۷ تا ۱۷۶۶) بر می گردد. در زمان جنگ ارابه ای هر تیمی از سه مرد تشکیل می شد، یک راننده ارابه، یک نیزه دار، و یک تیر انداز. در زمان حکومت ژوZhou از ۲۵۶ تا ۱۰۲۷ قبل از میلاد، خاندان سلطنتی در مسابقات تیر اندازی شرکت میکردند که با مراسم جشن و موسیقی و … همراه بود.

• گسترش در آسیا

هنگامی که چینی ها در قرن ۶ میلادی ژاپنیها را با تیر اندازی آشنا کردند، این مساله تاثیر برجسته و شگرفی روی رسوم و سنن مردم آسیای شرقی گذاشت. یکی از هنرهای رزمی ژاپنیها به نام Kyujutsu (کمان و نیزه) که امروزه در این کشور با نام کیودو (Kyudo)یکی از روشهای کمان داری است، از ورود تیر اندازی در همان دوران سرچشمه گرفته است. کیدوی مدرن و پیشرفته یکی از متدهای پیشرفت و بهبود فیزیکی، ذهنی و روحی است.

• اساطیر تیر اندازی

در قرنهای پیشین محبوبیت تیر اندازی به قدری بود که حتی تاثیر آن را در ادبیات قومی و شعر سرایی هم میتوان دید. حتی در تصویر سازیهایی مانند رابین هود که از معروفترین و مطرحترین چهره های این عرصه به شمار میرفت.مراجع مختلف و متعدد در خصوص تیر اندازی حاکی از وجود داستانها و افسانه های گوناگونی در ادبیات کهن یونان است. اولیسز (Ulysses) قهرمان حماسه اودیسه منسوب به هومر (Homer) شاعر نابینای یونانی در کتاب بیستم یکی از بهترین نمونه های این افسانه ها است. اولیسز به واقع یکی از قهرمانان تیر اندازی در اساطیر است. پنه لوپه (زوجه اودیسوس) فکر میکرد که همسرش بعد از ۲۰ سال غیبت پس از جنگ بزرگ تروا (Troy) هرگز باز نمی گردد. خواستگاران فراوانی او را احاطه کرده بودند، اما بالاخره اولیسز از جنگ تروا بازگشت و در قالب یک چوپان به زندگی اش ادامه داد و با استفاده از تیر و کمان و مهارتش در این رشته توانست به همسرش خبر دهد که چه کسی است!! ادبیات انگلیس همچنان به اسطوره های خود در این رشته و تاثیر آن در ادبیات کهن کشور افتخار می کند.

• تاسیس فدراسیون جهانی

اولین رقابتهای رسمی و سازمان دهی شده تیراندازی در فینسبری (Finsbury) انگلستان در سال ۱۵۸۳ برگزار شد که حدود ۳۰۰۰ شرکت کننده داشت. در طول جنگ ۳۰ساله سالهای ۱۶۱۸ تا ۱۶۴۸ که استفاده از سلاح های آتش زا باب شده بود، تیر و کمان دیگر کاربرد چندانی نداشت و کم کم به یک ورزش و رقابت هیجان انگیز و سرگرم کننده تبدیل شد.

بدنه اصلی سازمان تیر اندازی بین المللی با نام فدراسیون تیر اندازی (FITA) در تاریخ ۴ سپتامبر ۱۹۳۱ در لهستان با حضور ۷ کشور (فرانسه، چک، سوئد، لهستان، مجارستان، ایتالیا و ایالات متحده آمریکا) تاسیس شد. پس از آن با انجام مسابقات زیر نظر اتحادیه رسمی پس از مدتی این رشته به بازیهای المپیک هم راه پیدا کرد. به طوریکه به سرعت برایش قوانین جهان وضع کردند و رقابتهای قهرمانی آن هم شهرت جهانی پیدا کرد.

اشاره مختصر به ساختار تیر اندازی و فدراسیون های آسیایی و جهانی

• اولین مسابقات تیر اندازی در دنیا در سال 1872 در ایالت پنسیلوانیا امریکا بر گزار گردید که تعداد محدودی تماشاچی داشت.

2)   اولین فدراسیون جهانی تیر اندازی در سال 1886 در فرانسه تشکیل گردید و بانی آن دان یل مری لون رئیس دیوان عالی فرانسه بود.

3) اولین رئیس فدراسیون جهانی تیر اندازی، دکتر کورت هافلر بود.

4)رئیس فعلی فدراسیون جهانی تیراندازی  اولکریوو اسکواررانا  اهل مکزیک میباشد و مقر فدراسیون جهانی نیز در شهر مونیخ آلمان است.

5)کنفدراسیون تیر اندازی آسیا در ششم نوامبر سال 1966 تشکیل شد و رئیس فعلی آن شیخ سلمان الصباح اهل کویت میباشد که مقر کنفدراسیون آسیا نیز در کشور کویت است.

6)      اولین دوره مسابقات قهرمانی آسیا در جولای 1967 در شهر توکیو ژاپن انجام شد.

7)      اولین حظور تیراندازان ایران در مسابقات بین المللی در بازیهای آسیایی 1974 تهران بود که با 14 تیر انداز در آن شرکت کردند.

تیراندازی

منبع: سایت انشا باز